Kaedah
adalah cara bagaimana sesuatu isi pelajaran itu disampaikan dan teknik
merupakan cara yang lebih teliti lagi dalam penyampaian isi pelajaran
itu.
Kaedah kaedah yang digunakan dalam Pengajaran Pendidikan Jasmani
Terdapat beberapa kaedah yang digunakan untuk mengajar matapelajaran Pendidikan Jasmani.
Antara kaedah yang disarankan ialah :
1. Kaedah Kuliah
2. Kaedah Perbincangan
3. Kaedah Kuliah-Demonstrasi
4. Kaedah Latihan
5. Kaedah Penemuan
6. Kaedah Projek
7. Kaedah Persembahan Lisan
8. Kaedah sebahagian-keseluruhan.
Kesemua
kaedah-kaedah diatas boleh digunakan dalam sesi pengajaran dan
pembelajaran Pendidikan Jasmani (PJ), tetapi hanya dua kaedah yang
popular digunakan iaitu kedah kuliah dan keadah kuliah-demonstrasi.
KAEDAH KULIAH
· Kaedah
ini adalah kaedah yang luas digunakan untuk kelas-kelas teori dan
praktikal. Ia lazim digunakan di dalam kelas yang memerlukan kedua-dua
bahagian teori dan praktikal. Penilaian dan memberi maklum balas tidak
boleh diberikan semasa kuliah. Dengan itu kuliah perlu digunakan untuk
memberi motivasi kepada pelajar atau memberi taklimat berkenaan dengan
matlamat guru.
· Walau
bagaimanapun, kuliah boleh memberi manfaat jika ia dirancang dengan
rapi dan disampaikan dengan penuh semangat. Ia lebih berkesan lagi jika
bergabung dengan teknik lain.
· Berikut adalah satu contoh kuliah yang boleh digunakan dalam sesi pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Jasmani :
1. Pengenalan
® Menerang dan menjelaskan skop pelajaran
® Memeberitahu pelajar apa yang dikehendaki daripada mereka
® Cuba membangkitkan minat
® Sentiasa senyum, menghadap kelas dan bercakap dengan pelajar termasuk pelajar di barisan belakang.
2. Persembahan
® Kuat tetapi nada mesra
® Jelas percakapan dan pilih perkataan yang sesuai
® Huraikan istilah yang digunakan
® Bercakap dengan semua pelajar
® Menggunakan teknik-teknik lain seperti penyoalan, papan tulis, demonstarsi dan lain-lain
® Ulang butiran penting
® Guna lawak jenaka
® Mengatahui isi kandungan pelajaran dan yakin
3. Penutup
® Mengulangi point-point utama
® Menggalakkan perbincangan
® Meneguhkan point yang lemah
KAEDAH KULIAH – DEMONSTRASI
· Kaedah
ini merupakan kaedah utama yang digunakan oleh guru Pendidikan Jasmani.
Demonstarsi boleh digunakan oleh guru. pelajar atau kumpulan pelajar.
Kaedah ini melibatkan demonstarsi lisan dan penglihatan, dengan itu ia
menambahkan lagi nilai kaedah ini. Biasanya demonstarsi digunakan untuk
menggambarkan penerangan lisan.
· Berikut adalah contoh kaedah kuliah-demonstarsi yang boleh dipraktikan dalam pengajaran dan pembelajaran pendidikan jasmani :
1. Pendahuluan
2. Demonstrasi
3. Demonstrasi dan pengajaran
® Semasa membuat pelakuan , beri butiran yang sepatutnya
® Beri sebab tentang cara sesuatu pergerakan dilakukan
® Terang dengan sepenuhnya mengenai pergerakan yang tidak dapat dilihat
® Gunakan kaedah ansur maju dan megajar mengikut turutan yang sebenarnya.
® Kaitkan petalian antara kemahiran yang baru belajar dengan pengalaman lepas.
4. Ulang demonstarsi dan butiran yang penting
® Ulang pelakuan dengan kadar yang agak perlahan sedikit
® Membuat demontrasi untuk memberi pandangan yang berlainan
® Beri butiran penting
5. Penutup
® Ulang butiran penting
® Menggalakkan perbincangan
® Kukuhkan pengalaman yang terdapat dalam pengajaran
KAEDAH ATAU GAYA PENGAJARAN
· Terdapat
beberapa gaya atau keadah yang boleh digunakan oleh guru untuk menjalan
pengajaran dan pembelajaran pendidikan jasmani. Gaya-gaya yang
dipraktikan mestilah membawa satu objektif iaitu setiap murid akan dapat
manfaat daripada gaaya yang dikemukakan. Gaya atau kaedah pengajaran
boleh dibahagikan kepada 3 kategori yang utama iaitu :
1. Kaedah/Gaya Langsung
2. Kaedah/Gaya Gabungan
3. Kaedah/Gaya Tidak Langsung
|
Gaya Langsung
|
Gaya Gabungan
|
Gaya Tidak Langsung
|
|
· Gaya Arahan
· Gaya Tugasan
|
· Limitasi
· Penemuan
· Terbimbing
|
· Penyelesian masalah latihan
· Bertindak balas
· Semak kendiri
· Penerimaan beramai
· Penerokaan
|
Gaya langsung
Gaya
ini mementingkan guru. Seseorang guru membuat semua atau kebanyakan
daripada keputusan tentang apa, bagaimana dan bila sesuatu aktiviti itu
bermula. Gaya ini berdasarkan Teori Pembelajaran Tingkah Laku
(Behavioristic) yang menerangkan bahawa pembelajaran itu berlaku dari
luar kedalam melalui pembentukan semula peristiwa-peristiwa yang betul
(Gallahue, 1993). Guru dianggap mengetahui bagaimana kemahiran pergerakan dilakukan dengan cara yang betul.
|
kelebihan
|
kelemahan
|
|
1. Kaedah yang berkesan
2. Berfokus kepada yang ingin
dipelajari
3. Tidak banyak peluang untuk salah
faham dan salah interpretasi
4. Persekitaran pembelajaran yang
berstruktur
|
1. Tidak ambil kira perbezaan individu
(kesesuai perkembangan), anggap
pelajar mencapai tahap pembelajaran dan kemajuan yang
sama (kesesuai umur kumpulan)
2. Lebih mementingkan matlamat atau
hasil pengalaman pembelajaran
daripada proses pembelajaran itu.
|
Gaya Tidak Langsung
Gaya
ini berpusatkan pelajar. Ia berasaskan falsafah bahawa pembelajaran
adalah lebih daripada mengulang dan meniru perlakuan yang betul.
Pembelajaran seharusnya juga melalui percubaan, penyelesaian masalah dan
penemuan diri. Ia berdasakan Teori Pembelajaran Kognitif yang
mengangapkan pembelajaran sebagai satu proses yang berlaku dari dalam ke
luar dan proses
pembelajaran itu adalag sama penting dangan hasil pembelajaran berkenaan.
|
kelebihan
|
kelemahan
|
|
1. Membolehkan pelajar menetapkan
matlamat dengan cara mencapainya
2. Memberi kebebasan kepada pelajar dan memberi peluang kepada mereka untuk bertanggungjawab
3. Mengambil kira perbezaan di kalangan pelajar
4. Memberi peluang kepada pelajar merasai kejayaan pada tahap kebolehan sendiri.
|
1. Memakan masa yang panjang.
Lebih masa untuk cuba-jaya, bersoal-jawab.
2. Memerlukan guru-guru untuk berlatih dan bersabar. Guru yang tidak
biasa dengan gaya ini sentiasa menghadapi masalah untuk menggunakannya
secara berkesan.
3. Sukar untuk mengawal kelas
4. Sukar untuk memastikan kesinambungan dalam pelajaran
|
Gaya Arahan
Dalam
gaya ini , guru mengawal APA yang akan dipelajari, BAGAIMANA ia
dilakukan serta MULA dan AKHIR sesuatu aktiviti. Pelajaran yang
menggunakan gaya ini mungkin menggunakan proses yang dicadangkan oleh
Gallahue (1995). Langkah-langkah yang terlibat adalah seperti berikut :
|
Guru
|
pelajar
|
|
Mengawal penuh pengajaran ;
1. Memilih aktiviti
2. Menentukan bagaimana dan bila
3. Mengawal tingkah laku
4. Menilai keputusan
|
1. Menjimatkan masa untuk
membuat percubaan
2. Individu mendapat kurang
perhatian
|
Ciri – ciri gaya arahan
1. Guru memberi penerangan ringkas dan membuat demostrasi tentang kemahran yang akan dipelajari oleh pelajar .
2. Pelajar berlatih.
3. Guru memberi komen am tentang prestasi kelas.
4. Jika perlu,guru memberi penerangan lanjut dan membuat demostrasi lanjut.
5. Pelajar berlatih.Guru memberi tunjuk ajar kepada pelajar yangmemerlukan bantuan secara individu atau atau berkumpulan.
6. Menggunakan kemahiran yang dipelajari dalam aktiviti yang sesuai serta menilai perlakuan
Penemuan Terbimbing
Kaedah
ini juga dikenali sebagai kaedah llimitassi ( Bilbrough & Jones,
1968 ) .Ia memberi pelajar banyak peluang untuk meluahkan
perasaan,mencuba dan menjadi kreatif tetapi perlakuan dihadkan dengan
tugas yang diberi oleh guru. Sebagai contoh ‘ Cari dua cara untuk
mengimbangkan badan dengan tiga titik’
Kelebihan –kelebihan
1. membenarkan penglihatan lebih oleh pelajar dalam proses pembelajaran.
2. Mengambil kira perbezaan di kalangan pelajar dan pelajar mempunyai peluang belajar mengikut tahapnya sendiri.
3. Memupuk pembangunan arah kendiri
Penyelesaian Masalah
Gaya
ini adalah kompleks kerana ia memerlukan tumpuan masa yang
panjang,memahami masalah dan memikir dengan logik dan sistematik.Di
dalam kelas pendidikan jasmani,selepas guru memberi beberapa
soalan,pelajar-pelajar menyelesaikan masalah mengikut langkah-angkah
berikut :
1. Menganalisi dana memahami masalah
2. Menyenaraikan syarat-syarat yang perlu untuk menyelesaikan masalah.
3. Guna pelbagai startegi untuk mendapatkan maklumat –maklumat
4. Membentukkan jawapan yang mungkin
5. Pilih dan uji penyelesaian alternatif
6. Pilih penyelesaian paling sesuai.
7. Menilai kejayaan dalam penyelesaian masalah itu.
Kelebihan-kelebihan
1. Kaedah ini mengalakkan interaksi antara pelajar-pelajar.
2. Ia memupukkkan tahap pemikiran kognitif yang tinggi
3. Ia menggalakan ingatan tentang apa yang dipelajari
Kelemahan kelemahan
1. Lebih memakan masa berbanding dengan kaedah yang berpusat guru.
2.
Kaedah ini kadangkala suar untuk melibatkan setaip pelajar dengan
berkesan.Pelajar yang lembab atau pelajar yang kurang kemahiran
menyelesaikan masalah tidak akan dapat menikmati pelajaran dengan
sepenuhnya.
Kejayaan gaya penyelesaian masalah bergantung kepada :
1. Kesediaan pelajar untuk mengambil bahagian dalam pengalaman pembelajaran.
2.
Keupayaan guru untuk memberi masalah dan membimbing prose penyelesaian
itu. Mengikut Thomas,Lee & Thomas (1988) ,gaya pengajaran yang
dipilih bergantung kepada tugas mengajar,objektif pengajaran dan sifat
pelajar.
|
Saiz kelas
|
Gaya pengajaran
|
|
Seluruh kelas
|
· Langsung
· Penyelesaian masalah
|
|
Kumpulan kecil
|
· Stesen
|
|
Individu
|
· Lembaran kerja /tugas
|
RANCANGAN TAHUNAN,PENGGAL DAN MINGGUAN
Dalam melaksanakan program pendidikan jasmanai di sekolah,satu perancangan
yang rapi perlu diadakan.Perancangan yang rapi membolehkan guru
menggunakan sumber dan kemudahan yang baik.Ia juga memberi tuju hala
kepada guru supaya menjalankan tugas dengan baik disamping memastikan
sukatan pelajaran yang disediakan mendapat perhatian yang serius.
Graham (1992) menyenaraikan faktor-faktor utama yang diperlukan untuk
membuat suatu perancangan yang rapi seperti berikut :
1. Jumlah masa pengajaran yang terhad
Walaupun
sejak bukan Disember 1993,Kementerian Pendidikan Malaysia telah membuat
keputusan menambahkan satu masa kepada waktu pendidikan jasmani dan
kesihatan untuk Tahap satu menjadi ‘Tiga Waktu’ manakala mengekalkan dua
waktu untuk Tahap ll,masa yang diperuntukkan itu masih lagi tidak
mencukupi. Memandangkan masa yang terhad itu,kita perlu mengkaji semula
atau membuat perancangan tentang bilangan objektif yang boleh kita capai
dalam satu-satu tahun itu.
2. Persekitaran pengajaran
Selain
daripada objektif,faktor-faktor klain yang mempengaruhi perancangan
ialah saiz kelas,peralatan dan kemudahan.Semua faktor tersebut perlu
diberi perhatian untuk memastikan kejayaan kelas pendidikan jasmani.Jika
saiz kelas itu besar,maka masalah kekurangan peralatan dan kemudahan
mungkin timbul.Justeru itu, perancangan diperlukan untuk mengatasi
masalah tersebut. Misalnya ,suatu kumpulan kecil boleh dibentuk,Misalnya
suatu kumpulan kecil boleh dibentuk untuk tujuan diatas.
3. Latar Belakang Guru
Kejayaan
program pendidikan jasmani bergantung kepada tenaga pengajarnya.
Keupayaan guru mengajar itu penting untuk menjayakan pengajaran. Dengan
latihan yang diberikan oleh maktab-maktab perguruan di Malaysia, tidak
dapat dinafikan bahawa mereka memang mampu untuk mengajarkan pendidikan
jasmani di sekolah. Dalam persoalan ini, minat dan sikap guru itu
sendiri adalah penting.
4. Latar Belakang Pelajar
Tidak
semua pelajar adalah sama. Perbezaan di kalangan pelajar itulah yang
memerlukan perancangan. Pelajaran yang dirancang tidak seharusnya
terlampau susah untuk golongan yang kurang mahir sehingga mereka hilang
minat untuk melakukan aktiviti yang dirancang. Sebaliknya pelajaran yang
tidak mencabar bagi golongan yang mahir juga menyebabkan pelajar kurang
minat terhadap pendidikan jasmani.
